Odświeżenie 27 sierpnia, 2025 by Maja Kwierk
Przeżycie porodu martwego dziecka jest niezwykle bolesne[1]. Taki dramat może wynikać z różnych przyczyn, takich jak wewnątrzmaciczne obumarcie płodu. W artykule przedstawiono różnorodne czynniki, które mogą prowadzić do takiego zdarzenia, a także opisano objawy, które mogą towarzyszyć tej sytuacji oraz procedury medyczne, które są wówczas stosowane. Zwrócono również uwagę na to, jak długo może trwać sam proces porodu. Dodatkowo, tekst porusza zagadnienia dotyczące opieki po porodzie, w tym kwestie formalne, jak dokumentacja, oraz znaczenie wsparcia psychologicznego, które jest nieocenione w pomaganiu rodzicom w radzeniu sobie z tym bolesnym okresem.
Spis treści
Czym jest poród martwego dziecka i jakie są jego przyczyny
Poród martwego dziecka, nazywany martwym urodzeniem, to sytuacja, gdy dziecko przychodzi na świat bez oznak życia po 22 tygodniu ciąży. To niezwykle traumatyczne przeżycie dla rodziny, a zwłaszcza dla matki. W Polsce, według danych Najwyższej Izby Kontroli, około 1700 kobiet rocznie staje przed tym bolesnym wyzwaniem.
Istnieje wiele przyczyn martwego urodzenia:
- problemy zdrowotne matki, takie jak cukrzyca, nadciśnienie czy schorzenia autoimmunologiczne,
- powikłania ciążowe, jak przedwczesne odklejenie łożyska,
- infekcje, które dotykają matkę lub płód,
- wady genetyczne płodu, takie jak trisomie,
- czynniki zewnętrzne, na przykład urazy fizyczne.
Nierzadko jednak dokładna przyczyna pozostaje nieznana, co tylko zwiększa stres i emocjonalne obciążenie rodziców.
Dlatego kluczowe jest, by po takim doświadczeniu skonsultować się z lekarzem i rozważyć wykonanie badań diagnostycznych, które mogą pomóc w znalezieniu odpowiedzi i zrozumieniu sytuacji.
Przyczyny wewnątrzmacicznego obumarcia płodu
Wewnętrzmaciczne obumarcie płodu może wynikać z różnych przyczyn, które klasyfikujemy w trzech grupach: matczyne, łożyskowe i płodowe[3]. Do czynników związanych z matką zaliczamy:
- nieprawidłową budowę macicy,
- nadciśnienie,
- cukrzycę,
- poważne schorzenia nerek i serca,
- zaburzenia krzepnięcia krwi.
Cholestaza ciążowa także może wpływać na ten stan.
Problemy z łożyskiem, takie jak jego przedwczesne odklejenie, mogą prowadzić do obumarcia płodu. W kontekście przyczyn płodowych istotną rolę odgrywają wady genetyczne, na przykład trisomie. Zdarza się jednak, że nawet w 9 miesiącu ciąży przyczyna śmierci dziecka pozostaje nieznana, co stanowi dodatkowy emocjonalny ciężar dla rodziców.
Objawy obumarcia płodu
Objawy obumarcia płodu mogą się zmieniać w zależności od etapu ciąży[4]. Na początku często są niezauważalne, co utrudnia ich wykrycie. W miarę upływu czasu niektóre kobiety mogą jednak odczuwać krwawienie z dróg rodnych lub ból w okolicy macicy. W późniejszych stadiach brak ruchów płodu staje się głównym sygnałem ostrzegawczym. W takich sytuacjach niezbędne jest natychmiastowe zgłoszenie się do lekarza, aby potwierdzić diagnozę i wdrożyć odpowiednie działania.
Jak przebiega poród martwego dziecka
Doświadczenie utraty dziecka przed narodzinami to niezwykle skomplikowane przeżycie, które dotyka zarówno emocji, jak i ciała kobiety.
Często konieczne jest wywołanie porodu przy pomocy leków, które powodują skurcze, zwłaszcza gdy ciąża jest zaawansowana[5]. W określonych przypadkach, gdy zdrowie matki na to wskazuje, niezbędne może być wykonanie cesarskiego cięcia. Taki poród trwa zazwyczaj krócej niż w przypadku narodzin żywego dziecka, a jego czas trwania zależy od momentu, w którym płód obumarł. Proces ten może zająć od kilku do kilkunastu godzin i zawsze wymaga nieustannej opieki lekarskiej.
Kluczowe jest także, aby matka miała wsparcie zarówno od personelu medycznego, jak i bliskich, co pomaga jej przetrwać te trudne chwile.
Procedury medyczne
Podczas porodu martwego dziecka procedury medyczne skupiają się głównie na wywołaniu porodu. Zazwyczaj używana jest oksytocyna, która wspomaga skurcze macicy. Czasami przeprowadza się także amniotomię, polegającą na przebiciu pęcherza płodowego, co dodatkowo przyspiesza proces. Wszystkie te działania mają na celu zminimalizowanie ryzyka zdrowotnego dla matki oraz zapewnienie jej bezpieczeństwa. W przypadku zaawansowanej ciąży preferuje się indukcję farmakologiczną. Każda decyzja lekarzy jest podejmowana z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb pacjentki.
Czas trwania porodu
Czas trwania porodu martwego dziecka zależy od zaawansowania ciąży oraz indywidualnych cech kobiety[5]. Zwykle trwa od kilku do kilkunastu godzin. W sytuacji, gdy skurcze nie występują samoistnie, lekarz może zastosować leki, takie jak oksytocyna, aby zainicjować poród, co może wpłynąć na jego długość. Pobyt w szpitalu po takim doświadczeniu zazwyczaj trwa od kilkunastu godzin do kilku dni, co umożliwia monitorowanie stanu zdrowia matki i zapewnienie jej niezbędnej opieki medycznej.
Opieka po porodzie martwego dziecka
Opieka po narodzinach martwego dziecka ma ogromne znaczenie zarówno z medycznego, jak i psychologicznego punktu widzenia[6]. W takich przypadkach niezbędna jest dokładna opieka położnicza. Monitorowanie zdrowia pacjentki stanowi klucz do uniknięcia ewentualnych komplikacji. Istotne jest sprawdzenie, czy łożysko zostało prawidłowo wydalone, oraz ocena ryzyka infekcji. Równocześnie nie można zapominać o potrzebie wsparcia psychologicznego dla matki i jej bliskich, aby pomóc im w przejściu przez ten trudny czas.
Połóg po urodzeniu martwego dziecka wymaga szczególnej troski. Kobieta powinna być pod stałą obserwacją, by zminimalizować ryzyko powikłań zdrowotnych, które mogą wystąpić. Regularne kontrole są kluczowe, aby w razie potrzeby możliwa była szybka reakcja medyczna.
Wsparcie psychologiczne jest niezwykle istotne w procesie dochodzenia do siebie[6]. Specjaliści często rekomendują terapię, czy to indywidualną, czy grupową, która może pomóc rodzicom w radzeniu sobie z żalem i emocjami. Długoterminowe wsparcie psychologiczne może w znacznym stopniu poprawić jakość życia matki i jej rodziny po takim bolesnym doświadczeniu.
Dokumentacja i procedury po porodzie
Po urodzeniu martwego dziecka konieczne jest sporządzenie szczegółowej dokumentacji medycznej[7]. Kluczowe dokumenty to Karta Martwego Urodzenia oraz Karta Zgonu. Pierwszy z nich potwierdza narodziny bez oznak życia, natomiast drugi formalizuje śmierć. Oba są niezbędne do dalszych procedur, takich jak wypis ze szpitala.
Warto pamiętać, że personel medyczny oferuje wsparcie rodzicom w tym trudnym momencie, pomagając im wypełnić wszelkie formalności.
Wsparcie psychologiczne i pomoc dla rodziców
Wsparcie psychologiczne dla rodziców, którzy doświadczyli straty dziecka, odgrywa istotną rolę. Umożliwia ono przejście przez trudny okres żałoby i odnalezienie się w nowej rzeczywistości. Może przybrać formę terapii indywidualnej, gdzie specjaliści pomagają poradzić sobie z emocjonalnym bólem, stresem pourazowym czy stanami depresyjnymi. Niemniej, wsparcie grupowe również jest nieocenione. Rodzice zyskują wtedy możliwość dzielenia się swoimi doświadczeniami z innymi, którzy przeszli przez podobne trudności.
Placówki medyczne często współpracują z ośrodkami zdrowia psychicznego, aby organizować wizyty i sesje wsparcia. Dodatkowo, pomoc obejmuje również wsparcie przy organizacji pogrzebu dziecka, co stanowi ważny element procesu żałoby. Indywidualne podejście do wymagań każdego rodzica oraz dostęp do profesjonalnej opieki psychologicznej pomagają zmierzyć się z poczuciem winy, smutkiem i dezorientacją, które mogą towarzyszyć po tak trudnym przeżyciu.
- [1] https://przedszkole176.pl/ile-trwa-porod-martwego-dziecka/
- [2] https://slawkow24.pl/ile-trwa-porod-martwego-dziecka-wazne-informacje-i-wsparcie
- [3] https://www.mjakmama24.pl/porod/naturalny/urodzic-martwe-dziecko-jak-przebiega-porod-martwego-plodu-aa-KkYn-kVwS-UUXJ.html
- [4] https://www.apollohospitals.com/pl/diseases-and-conditions/stillbirth-types-symptoms-causes-risk-factors-and-treatment
- [5] https://przedszkole176.pl/ile-dziecko-moze-byc-bez-wod-plodowych-co-mowia-lekarze-i-kiedy-to-grozne/
- [6] https://www.mjakmama24.pl/porod/naturalny/urodzic-martwe-dziecko-jak-przebiega-porod-martwego-plodu-aa-KkYn-kVwS-UUXJ.html
- [7] https://przedszkole176.pl/ile-trwa-porod-martwego-dziecka/

Autorka i mentorka. Piszę o relacjach, rozwoju osobistym i rodzicielstwie, pomagając kobietom odnaleźć harmonię na każdym etapie życia.